Nietolerancja laktozy – objawy, przyczyny i leczenie

Nietolerancja laktozy ma niezwykle uciążliwe objawy. Bóle brzucha, wzdęcia, uczucie pełności w żołądku to tylko niektóre symptomy, występujące u osób z nadwrażliwością pokarmową na produkty mleczne. Czym jest nietolerancja laktozy, na czym opiera się jej diagnostyka i leczenie? Czytaj dalej, a odpowiedzi na te pytania będą dla Ciebie jasne. Dzięki nam nietolerancja laktozy nie będzie miała przed Tobą tajemnic.

Co to jest laktoza?

Zanim omówimy objawy nadwrażliwości pokarmowej, warto zastanowić: co to jest laktoza. To organiczny związek chemiczny należący do węglowodanów. Laktoza to cukier (dwucukier) występujący w mleku ssaków. Spożywa się go, nie tylko pijąc mleko, ale także jedząc przetwory mleczne. Często występuje też w innych mniej oczywistych produktach. Producenci dodają mleko, mleko w proszku, serwatkę z mleka i białka mleka z laktozą do produkcji chleba, ciastek, płatków śniadaniowych, lodów, pierogów i wielu gotowych dań. Osoby z nadwrażliwością pokarmową muszą więc bardzo uważać na to, co jedzą. To, w czym jest laktoza, nie jest tak oczywiste.

Laktoza występuje w:

• mleku,
• jogurtach,
• śmietanie,
• serze,
• maśle,
• lodach,
• deserach mlecznych,
• pieczywie,
• słodyczach,
• sosach sałatkowych,
• naleśnikach,
• dachach gotowych.

Nietolerancja laktozy to dysfunkcja organizmu, która objawia się trudnościami w trawieniu laktozy. Ten związek chemiczny w jelicie cienkim powinien być rozkładany na dwa cukry proste: glukozę i galaktozę. Za proces ten odpowiada enzym trawiący o nazwie laktoza (β-D-galaktozydaza). Jeśli jest go zbyt mało, nierozłożona laktoza nie może być wchłonięta przez komórki śluzówki i jej część dostaje się dalej do jelita grubego. Tam flora bakteryjna fermentuje laktozę, w wyniku czego powstaje kwas mlekowy, wodór, metan, dwutlenek węgla i wodorotlenki. To one powodują objawy nietolerancji laktozy.

Czy nietolerancja laktozy może pojawić się z wiekiem?

Nietolerancja laktozy może mieć różne przyczyny. Najczęściej mówi się o:

• wrodzonym niedoborze laktozy (alaktazja) – nietolerancja laktozy uwarunkowana jest genetycznie, a jej pierwsze objawy zaobserwować można już u noworodka. Alaktazja występuje niezwykle rzadko,
• wtórnym niedoborze laktazy – wywołany jest przez uszkodzenie komórek jelitowych, które powoduje, że enzym trawienny (laktoza) przestaje działać lub jego działanie jest ograniczone. Najczęściej jest to proces chwilowy, który powstaje np. w wyniku choroby Leśniowskiego-Crohna, martwiczego zapalenia jelita, zespołu krótkiego jelita czy infekcji żołądkowo-jelitowej,
• hipolaktazji pierwotnej typu dorosłych – nietolerancja laktozy spowodowana jest sukcesywnym spadkiem aktywności enzymu. Wynika więc ze starzenia się organizmu.

Jakie są objawy nietolerancji laktozy?

Wiesz już: laktoza – co to, teraz warto zastanowić się, jakie ma objawy. To ich występowanie jest sygnałem alarmowym, który powinien skłonić cię do wizyty u lekarza. Uczulenie na laktozę objawia się:

• biegunką,
• bólami brzucha,
• wzdęciami,
• nadmierną ilością gazów,
• słyszalnymi ruchami perystaltycznymi jelit,
• uczuciem napięcia i pełności,
• uczuciem przelewania się w brzuchu,
• nudnościami,
• wymiotami,
• kolkami u niemowląt.

Najczęściej dolegliwości pojawiają się od 30 minut do 2 godzin od momentu zjedzenia posiłku z laktozą. W przypadku nietolerancji nabiału objawy mogą różnić się w zależności od ilości zjedzonego produktu oraz poziomu nadwrażliwości pokarmowej. Niektóre osoby mogą wypić niewielką ilość mleka bez obaw o przykre dolegliwości, inne po wypiciu jednego łyka będą miały silne objawy.

Jak leczyć nietolerancję laktozy?

Podejrzewasz u siebie nietolerancję laktozy i zastanawiasz, jaki lekarz może Ci pomóc? W takim przypadku warto zgłosić do lekarza rodzinnego. Specjaliści Poznań zlecą odpowiednie badania, dzięki którym możliwe będzie potwierdzenie występowania nietolerancji laktozy.

Jakie badania wykonać?

Testy na nietolerancję laktozy przyjmują różną formę. Wykonywane są zarówno inwazyjne, jak i nieinwazyjne badania. Wśród najpopularniejszych wymieć można:

• wodorowy test oddechowy – badanie polega na podaniu pacjentowi dawki laktozy, a następnie na zmierzeniu stężenia wodoru w wydychany powietrzu. Zbyt duża ilość wodoru (powyżej 10 p.p.m.) świadczy o tym, że niestrawiony dwucukier jest fermentowany przez bakterie w jelicie gruby. Test polega pobieraniu próbek powietrza co 3 godziny,
• próba eliminacyjna – polega na eliminacji z diety produktów mlecznych przez okres 2 tygodni. Podczas trwania testu dokładnie obserwuje się zachowanie organizmu i weryfikuje czy objawy przestały występować,
• badanie krwi – to uzupełnienie pomiaru stężenia wodoru. Badanie polega na pomiarze stężenia glukozy we krwi pacjenta po spożyciu laktozy,
• test tolerancji laktozy – polega na podwójnym pomiarze stężenia glukozy we krwi. Najpierw badanie wykonuje się na czczo, a następnie po zażyciu dawki laktozy,
• endoskopia – to inwazyjna metoda polegająca na pobraniu wycinka jelita i sprawdzeniu zawartości laktozy,
• analiza pH stolca – niestrawiona laktoza powoduje zakwaszenie stolca. Kwaśne pH wskazuje, więc na nietolerancję laktozy.

Dieta przy nietolerancji laktozy

W przypadku nietolerancji laktozy leczenie to przede wszystkim odpowiednia dieta bezlaktozowa. Z codziennego jadłospisu należy wyeliminować wszystkie produkty, które zawierają nabiał. Stąd też niezwykle istotne jest dokładne czytanie etykiet. Mleko często występuje także w produktach takich jak wędliny czy słodycze, które wydają się pozbawione nabiału. Na szczęście na rynku jest coraz więcej produktów, w przypadku których producent zadbał o to, by nie zawierały składnika szkodliwego w przypadku nadwrażliwości pokarmowej. Obecnie kupić można jogurty, mleko czy masło bez laktozy.

Warto jednocześnie pamiętać, że nabiał jest głównym źródłem wapnia, dlatego w diecie powinny się znaleźć produkty, które go zastąpią. Należą do nich m.in.:

• soja,
• fasola,
• jarmuż,
• sezam,
• słonecznik,
• glony.

Podsumowanie

Objawy nietolerancji laktozy u niemowląt czy osób dorosłych są niezwykle uciążliwe. Dlatego warto jak najszybciej zasięgnąć porady lekarskiej. Nasza prywatna klinika Poznań to miejsce, w którym otrzymasz wszystkie niezbędne informacje na temat nietolerancji laktozy. Oferujemy gastrologa Poznań i dietetyk Poznań, który pomogą uporać Ci się z nieprzyjemnym problemem. Zapraszamy do kontaktu!